De terugverdientijd van een windmolen: nog geen jaar

Windmolens kosten meer energie dan ze opleveren: het is een bewering die met enige regelmaat oplaait. Maar het klopt niet. Windmolens zijn juist erg rendabel. De terugverdientijd is minder dan een jaar.

Hoe bereken je de terugverdientijd van een windmolen?
De basissom voor het verbruik is simpel. Je berekent hoeveel energie een windmolen gedurende zijn levenscyclus verbruikt en hoeveel deze opwekt. De terugverdientijd is het aantal maanden tot de afgifte gelijk is aan het verbruik. We hebben het hier over de moderne windmolen, zoals we die sinds het begin van de twintigste eeuw kennen. Deze windturbines zetten wind om in energie met behulp van een generator.

Hoeveel energie kost een windmolen?
Het verbruik bepaal je aan de hand van drie fases: de bouw, het onderhoud en de sloop. Voor de bouw is materiaal nodig, transport naar locatie en uiteindelijk de montage. Dat kost allemaal energie. Als de windmolen eenmaal draait, lopen de energiekosten nog op door onderhoud. En als laatste heb je ook te maken met de maximale levensduur: ook het afbreken kost energie. Deze factoren samen bepalen het totale energieverbruik van de windmolen.

'De gemiddelde terugverdientijd van een windmolen is 23 weken, blijkt uit onderzoek.'

Hoelang moet een windmolen daarvoor draaien?
Die berekeningen zijn complex. Maar het Intergovernmental Panel on Climate Change heeft zich er al in 2011 over gebogen. Wetenschappers vergeleken tientallen levenscycli van windparken en -molens. Wat bleek? Uit elk onderzoek kwam naar voren dat een windmolen binnen een jaar zijn energieverbruik heeft terugverdiend. Gemiddeld was dit zelfs iets meer dan 23 weken, nog geen halfjaar dus.* Sindsdien zijn windmolens alleen maar efficiënter geworden. Bovendien gaan ze steeds langer mee, tot ruim dertig jaar. Dus dat komt neer op 29 rendabele jaren.

Is er verschil in terugverdientijd tussen land en zee?
Windparken op zee kosten gemiddeld meer energie, want de bouw is complexer dan van windmolens op het land. Ook hebben ze meestal meer onderhoud nodig. Daar staat tegenover dat het op open zee relatief hard waait. Dat geldt ook voor andere open plekken, zoals een meer. De beste locaties zijn vrij van bomen of gebouwen die de wind remmen. Wat ook meespeelt is de hoogte van de windmolen, het oppervlak van de wieken en of andere windmolens in het park de wind niet belemmeren.

Gelden die 29 rendabele jaren ook voor miniwindmolens?
Nee. Sterker nog, miniwindmolens, kleine windmolens die worden gebruikt voor kleinschalige opwekking van stroom, zijn over meestal niet rendabel. Dus als het gaat om de miniwindmolens hebben de sceptici wél gelijk. Soms zijn ze noodzakelijk op afgelegen gebieden die geen elektriciteitsnetwerk hebben. Of willen mensen zelf vanuit duurzaam oogpunt groene stroom opwekken. Maar er zijn betere alternatieven om een bijdrage te leveren aan het milieu, bijvoorbeeld door te beleggen in windenergie.

'Een windmolen stoot per kWh 34,1 gram CO2 uit, een kolencentrale 900 gram CO2 per kWh.'

Betekent rendabel ook beter voor het klimaat?
Hoe meer windmolens, hoe meer groene stroom. En hoe meer groene stroom, hoe minder stroom uit fossiele brandstoffen. En dat loont. Hoogleraar energiebeleid Benjamin Sovacool, tevens directeur van het Deense Centrum voor Energietechnologie, onderzocht in 2014 de gemiddelde uitstoot van een windmolen: ongeveer 34,1 gram CO2 per kWh stroom. Bij een gascentrale is dat 490 gram. Een kolencentrale is het vervuilendst: daar gaat het zelfs gemiddeld om 900 gram. Windmolens zijn dus duidelijk in het voordeel.  

*rapport IPCC, Pagina 540, 571