Deze Nederlandse ondernemer maakt het leven in Madagaskar letterlijk lichter

WindShareFund is deze maand trotse partner van Sublime Doing Donderdag, een dag waarop we aandacht besteden aan mensen die een positief verschil maken. Deze week aandacht voor Junte Wasmann (38): hij verhuurt ledlampen op zonne-energie en distribueert gewassen die meer oogst opleveren én bijdragen aan het bestrijden van malaria. “Ik geloof sterk in het verbeteren van het leven van kleine boeren.”

In Nederland sta je er nauwelijks bij stil wanneer je bij thuiskomst het licht aandoet of je fietslampje aanzet. Maar wanneer je dat wel doet, besef je dat licht toegang geeft tot onderwijs en meer inkomsten en veiligheid biedt. Hoe kun je anders ’s avonds je huiswerk doen, elkaar op straat zien of je winkel openhouden wanneer de zon ondergaat?

Dat besef drong tot Junte Wasmann door toen hij na zijn studie negen maanden door China en Zuid-Amerika trok. “Er zijn nog steeds 500 miljoen gezinnen wereldwijd die leven van twee hectare land of minder. Dat zijn zo’n twee miljard mensen die het moeten rooien van 10 euro per dag. Juist deze mensen gaven mij zoveel tijdens mijn reis. Ik wilde graag samenwerken met deze doelgroep.”

Licht voor een paar cent

Zo ontstond bij Junte het idee voor Heri-Afrika, waarmee hij ledlampen op zonne-energie verhuurt aan inwoners van rurale gebieden in Madagaskar. “De overgrote meerderheid van de bevolking heeft geen toegang heeft tot elektriciteit. Daarbij komt dat veel mensen daar olie- of kerosinelampen gebruiken. Die zijn slecht voor de gezondheid en onveilig vanwege brandgevaar. Op een energie-kiosk liggen zonnepanelen waarmee we onze ledlampen opladen. Die kunnen dorpelingen weer huren voor een paar cent.”

Het duurde maar liefst twee jaar voordat Junte een investeerder vond die zijn plan financieel wilde ondersteunen. In 2012 konden ze de eerste kiosk bouwen. Inmiddels zijn dat er 110 en zijn ze na zeven jaar uit de rode cijfers. “We begonnen met helemaal niets. Nu hebben 150.000 mensen toegang tot veilig en duurzaam licht. Dat heeft direct een positieve impact op de community. Als in Madagaskar de zon ondergaat, is het ook echt donker. Dankzij de ledlampen kunnen boeren langer buiten blijven werken, koeien worden minder snel gestolen, kinderen kunnen ’s avonds hun huiswerk doen en fietstaxi’s langer mensen vervoeren.”

Vrouwen gaan beter met geld om

De energiekiosken worden door vrouwen beheerd vanuit een franchisemodel. Dat is een bewuste keuze, vertelt Junte. “We hebben ons businessmodel overgenomen uit India, waar dit al gebeurde. Daar bleek dat de vrouw veel verantwoordelijker omgaat met geld dan de man. Dat heeft weer direct positieve impact op het gezin.”

Ook in Madagaskar blijkt deze opzet te werken. Tot nu toe is er nog geen een lamp gestolen. Er is alleen één kiosk in de brand gevlogen. Junte: “Een vrouwelijke ondernemer was er vandoor gegaan met de man van een andere vrouw uit het dorp. En dit was haar wraak. Maar afgezien daarvan zijn er nauwelijks incidenten.”

De energiekiosken geven de vrouwelijke ondernemers een flinke boost zelfvertrouwen. “Ze beginnen vaak onzeker, maar als je een paar jaar later langskomt, zie je andere vrouwen. Ze laten huizen bouwen en zijn in staat voor hun gezin, of zelfs een deel van de gemeenschap te zorgen.”

40 procent meer inkomen voor kleine boeren

Met zijn andere onderneming, Bionext, draagt Junte tevens bij aan het verhogen van het inkomen van de rurale gemeenschappen in Madagascar. Het agriprocessingbedrijf biedt kleine boeren de mogelijkheid om een gewas te verbouwen waaruit medicinale moleculen worden geëxtraheerd. “Wij geven de boeren zaden en kennis en na zes maanden kopen we hun oogst op. Hiermee verdienen ze 40 procent meer geld dan daarvoor. En dat geld kan onder meer weer worden gestoken in het huren van verlichting.”

In de fabriek van Bionext extraheren ze artecin, het belangrijkste molecuul voor malariamedicatie, dat naar de farmaceutische industrie wordt geëxporteerd. “Met de hoeveelheid gewassen die we nu verbouwen, maken we 50 miljoen malariamedicijnen.”

“Ik heb geluk gehad”

Junte zelf blijft zeer bescheiden over zijn bijdrage in Madagascar. “Voor mijn gevoel is dit een natuurlijk proces. Ik heb veel geluk gehad door de juiste mensen tegen te komen. We doen dit samen als een team. Maar je moet wel altijd door blijven gaan. Dat wil niet zeggen dat ik iedere dag verbeten blijf pushen. Ook ik neem soms een paar weken afstand. Maar uiteindelijk voel ik zo’n drive om hier mee door te gaan. Ik ben nog niet klaar.”

Inmiddels is er concurrentie voor Heri-Afrika gekomen. Nieuwe spelers proberen de markt van zonne-energie in rurale gebieden te betreden. “Ik zie dat als een groot compliment. Het betekent dat we een goed businessmodel hebben neergezet. Hoe meer mensen dit gaan doen, hoe sneller de situatie verbetert voor kleine boeren. Over tien jaar hoop ik dat iedereen in Madagaskar een zonnepaneel op zijn dak heeft liggen.”

Over Doing Donderdag

In onze samenleving staan we samen voor kleine en grote uitdagingen. Denk aan klimaatverandering, toenemende ongelijkheid of eenzaamheid. Inspirerende doeners werken aan aansprekende initiatieven en laten daarmee zien dat vooruitgang mogelijk is en dat iedereen daar aan kan beginnen en/of bijdragen. Met Sublime Doing stellen wij deze mensen en hun initiatief aan jou voor. 

Helden gezocht

Ben of ken jij iemand die zich inzet voor een betere wereld? Bijvoorbeeld iemand met een bijzonder initiatief of een mooi verhaal? Of wil je als bedrijf één van onze thema’s omarmen? Neem dan contact op met Arthur van de Graaf via arthur@sublime.nl. Wij bieden je graag een podium!

Windsharefund is de maand november trotse partner van Doing Donderdag. 

Bron: Sublime